Seria Wydawnicza Centrum Studiów Humanistycznych

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Hermeneia w języku greckim oznacza sztukę interpretacji, ale też sztukę pośrednictwa. Pod nazwą tą kryje się zarówno potrzeba rozumienia rzeczywistości, jak też konieczność mediacji między różnymi obszarami kultury. Wybierając tę nazwę dla serii wydawniczej, Centrum Studiów Humanistycznych chce zwrócić uwagę na trzy zjawiska: rozumienie jako nieusuwalną, choć niejednoznaczną podstawę nauk humanistycznych, różnorodną materię życia, której rozumienie dotyczy, oraz wielość języków, za pomocą których ludzie, w różnych sferach swojej działalności, potrzebę rozumienia artykułują. Seria Hermeneia, podobnie jak działalność Centrum Studiów Humanistycznych, powołana jest do tego, by dawać świadectwo nie tylko naukowej, ale też egzystencjalnej wielogłosowości naszej kultury.

Niezależnie od tego, co głosi złota legenda literatury, istnieje niewidzialna i potężna struktura literackiej uniwersalności. Owa światowa republika literatury ma swój południk Greenwich, względem którego mierzy się skalę nowatorstwa i nowoczesności dzieł. Niniejsza książka odtwarza dzieje i opisuje strukturę tej literackiej republiki.

Jednakże kraina literatury nie jest zaczarowaną wyspą czystych form. To uniwersum, w którym panuje nierówność; terytorium, gdzie literacko najubożsi doświadczają wpływu niewidzialnej przemocy. Zaproponowana tutaj wersja historii opowiada o literackich rewoltach i rewolucjonistach, którym dzięki stworzeniu nowych form udało się wynaleźć własną pisarską wolność. Teksty Franza Kafki, Jamesa Joyce’a, Williama Faulknera i Samuela Becketta – a także Arno Schmidta, Mario de Andrade, Henrika Ibsena, Kateba Yacine’a, Charlesa-Ferdinanda Ramuza, Henriego Michaux, Emila Ciorana, V.S. Naipaula, Juana Beneta, Danilo Kiša, Ngugi wa Thiong’o i wielu innych „eks-centrycznych” pisarzy – odczytane ponownie i zreinterpretowane jako stawka specyficznych walk – mogą jednocześnie dostarczyć narzędzi krytycznych tym, którzy odrzucają oczywistości i nakazy wynikające ze światowego porządku literackiego.  

Pascale Casanova – badaczka literatury i profesor wizytujący na Uniwersytecie Duke. Autorka książek opublikowanych przez wydawnictwo Seuil: Beckett l’abstracteur, (1997); Kafka en colère (2011); La Langue mondiale (2015). Światowa republika literatury została przetłumaczona na kilkanaście języków i stała się przedmiotem ożywionych dyskusji. Pierre Bourdieu – w komentarzu do wydania amerykańskiego opublikowanego w znanej serii Convergences: Inventories of the Past, redagowanej przez Edwarda W. Saida dla Harvard University Press – pisał, że Casanova „specjalizuje się w tym, co wyjątkowe. Obok wyjątkowo szerokiej i dogłębnej znajomości literatury, posiada też prawdziwie rozległą wiedzę teoretyczną, którą posługuje się w sposób wielce przekonujący. Podejmując ów potężny problem uniwersum relacji tworzących światową republikę literatury, postawiła przed sobą onieśmielające zadanie: skonstruowania, a następnie empirycznej weryfikacji teoretycznego modelu struktury literackiej uniwersalności”.