Tomasz Bilczewski,

dr hab., profesor nadzw. UJ, ur. w 1978 r. w Krakowie. W latach 2008-2010 wicedyrektor, a od roku 2010 dyrektor Centrum Studiów Humanistycznych; od roku 2019 kierownik Katedry Międzynarodowych Studiów Polonistycznych na Wydziale Polonistyki UJ. Habilitację uzyskał w roku 2017 na podstawie książki Porównanie i przekład. Komparatystyka między tablicą anatoma a laboratorium cyfrowym, a doktorat w roku 2008 (wydany w 2010 jako Komparatystyka i interpretacja. Nowoczesne badania porównawcze wobec translatologii). Ukończył z wyróżnieniem polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Absolwent warszawskiego Collegium Invisibile (2002, teoria literatury, literaturoznawstwo porównawcze).W latach 2002–2005 pełnił funkcję sekretarza Rektora UJ. Trzykrotny laureat stypendium Ministra Edukacji Narodowej i Sportu (1999–2002), stypendysta programu Socrates/Erasmus (Universiteit Gent, 2000), Funduszu im. Stanisława Estreichera (2004), Sasakawa Young Leaders Fellowship Fund (2004/2005 oraz 2005/2006). Laureat stypendium Fundacji Karoliny de Brzezie Lanckorońskiej (Londyn, 2005), przyznawanego przez Polską Akademię Umiejętności w Krakowie. Realizował projekty badawcze w University of Oxford, Université Paris IV Sorbonne, Centre for Translation, Communication and Culture, KU Leuven (2005 i 2007). W roku 2017 był najpierw visiting fellow w Sidney Sussex College, University of Cambridge, a następnie w Center for Cultural Sociology, Yale University. Pięciokrotnie otrzymał Nagrodę Rektora UJ (2003, 2004, 2005, 2010, 2017). W latach 2005-2007, w ramach programu dydaktyczno-badawczego finansowanego przez Fundację Kościuszkowską, był wykładowcą języka i kultury polskiej w Indiana University, Bloomington. W roku 2007 został absolwentem "CETRA Research Programme in Translation Studies", KU Leuven, a w r. 2008 stypendystą Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej w ramach subsydium profesorskiego "Mistrz" Prof. Michała Pawła Markowskiego. Wraz z Michałem Pawłem Markowskim kierował anglojęzycznym programem doktorskim, będącym również częścią międzynarodowych studiów doktoranckich "Cultural Studies in Literary Interzones" (komparatystyka literacka, kultura wizualna i antropologia), prowadzonych przez konsorcjum 16 uniwersytetów z Europy, Azji, Australii i obu Ameryk (2009-2018). Laureat Nagrody Premiera za pracę doktorską w roku 2009 oraz stypendium "Zostańcie z nami" przyznawanego przez tygodnik "Polityka" w roku 2010. Laureat programu stypendialnego dla wybitnych młodych naukowców Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, 2011-2014. Współredaguje serię wydawniczą Hermeneia i kieruje kilkoma międzynarodowymi grantami, w tym projektem Literatura narodowa wobec nowoczesnej komparatystyki: reprezentacje, interpretacje, translacje (Narodowy Program Rozwoju Humanistyki).

Email: t.bilczewski@uj.edu.pl

Zainteresowania naukowe: komparatystyka literacka, teoria i historia literatury, translatologia, humanistyka medyczna, nauczanie języka polskiego jako obcego.

Najczęściej prowadzone zajęcia: poetyka, teoria literatury, autorskie kursy w języku angielskim, seminaria metodologiczne dla doktorantów, seminaria komparatystyczne i przekładoznawcze dla magistrantów i doktorantów, język polski dla cudzoziemców (poziomy A1-C2).

 

Książki:

  • Porównanie i przekład. Komparatystyka między tablicą anatoma a laboratorium cyfrowym, Krakow: Jagiellonian University Press 2016 [2017], pp. 400.​​
  • ​Komparatystyka i interpretacja. Nowoczesne badania porównawcze wobec translatologii, Kraków: Universitas, Horyzonty Nowoczesności, 2010, s. 444.
  • Niewspółmierność. Perspektywy nowoczesnej komparatystyki, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010 (autorska antologia), s. 640.
  • Roman Markuszewicz, Cudowne ocalenie. Wspomnienie o przetrwaniu Zagłady, opr. i wstęp Paweł Dybel, Kraków: Universitas, 2018, s. 57, przekład z Anną Kowalcze-Pawlik.
  • Franco Moretti, Wykresy, mapy, drzewa. Abstrakcyjne modele na potrzeby historii literatury, Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 100, przekł. z Anna Kowalcze-Pawlik.
  • Lindsay Waters, Zmierzch wiedzy. Przemiany uniwersytetu a rynek publikacji naukowych, Kraków: Homini, 2010 (przekład), s. 100.
  • Rodzinny świat Czesława Miłosza, Kraków: WUJ 2014 (redakcja wraz z Luigim Marinellim i Moniką Woźniak), s. 270.

 

Wybrane artykuły z ostatnich lat:

  • Trauma, Translation, and Transmission in a Postmemory Perspective: From Literature to Epigenetics, w: Polish Translation Studies in Action. Concepts – Methodologies – Applications, red. M. Heydel, P. de Bończa-Bukowski, Berlin: Peter Lang 2019, s. 307–324.
  • Translation as Comparison, w: A New History of Polish Literature and Culture since 1918, eds. Tamara Trojanowska, Joanna Niżyńska, Przemysław Czapliński, Agnieszka Polakowska, Toronto: University of Toronto Press, 2018, s. 290–305.
  • Comparative Literature and the Birth of Literary Theory in Poland, in: Writing History – Shaping History of (Not Only Polish) Literary Studies, ed. D. Ulicka, "Przegląd Filozoficzno-Literacki" 2017/2 (Special Issue), pp. 41-51, refereed.
  • Nowa komparatystyka: między uważnym czytaniem a lekturą na dystans ("New Comparative Literature. Between Close and Distant Reading"), in: "Zagadnienia Rodzajów Literackich" 2016/4, pp. 47-62, refereed.
  • Wstęp ("Introduction"), in: F. Moretti, Wykresy, mapy, drzewa. Abstrakcyjne modele na potrzeby historii literatury ("Graphs, Maps, Trees. Abstract Models for Literary History"), transl. T. Bilczewski, A. Kowalcze-Pawlik, Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2016, pp. VII-XXIII.​
  • "Secure the Bastion of Sensation": Seamus Heaney's and Czesław Miłosz's Poetry of the Everyday, transl. T. Bilczewski, A. Marczyk, "Studi Irlandesi. A Journal of Irish Studies" 2015/5, pp. 65-83, refereed.
  • "Ciekły metal". O początkach nowoczesnej komparatystyki ("Liquid Metal: On the Beginnings of Modern Comparative Literature"), in: Wielogłosy literatury – widnokręgi krytyki. Prace ofiarowane Tersie Walas ("Polyphonies of Literature – Horizons of Criticism. Festschrift for Teresa Walas on Her Seventieth Jubilee"), eds. T. Kunz, A. Łebkowska, R. Nycz, M. Popiel, Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2015, pp. 75-87, refereed.
  • (Nie)przekładalność: ekonomia, polityka, etyka ("Untranslatability: Economy, Politics, Ethics"), in: Polonistyka wobec wyzwań współczesności ("Polish Studies and the Challenges of Contemporaneity"), eds. S. Gajda, I. Jokiel, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego 2014 [2015], pp. 105-114, refereed.
  • (Nie)przezroczystość życia, (nie)przezroczystość przekładu, w: (Nie)przezroczystość normalności w literaturze polskiej XX i XXI wieku, red. H. Gosk, B. Karwowska, Warszawa: Elipsa 2014, s. 322-334.
  •  Imagi-natio. Przekład a wspólnota wyobrażona, „Poznańskie Studia Polonistyczne" 2014, nr 23, s.
  • Komparatystyka postkolonialna, ginące języki, wspólnoty wyobrażone. O pewnym locus środkowoeuropejskiej wielokulturowości, w: Historie, społeczeństwa, przestrzenie dialogu. Studia postzależnościowe w perspektywie porównawczej, red. H. Gosk, D. Kołodziejczyk, Kraków: Universitas 2014, s. 437-448.
  • Trauma, translacja, transmisja w perspektywie postpamięci. Od literatury do epigenetyki, w: Od pamięci biodziedzicznej do postpamięci, red. T. Szostek, R. Nycz, R. Sendyka, Nowa Humanistyka, Warszawa: IBL 2013, s. 40-62.
  • Miłosz, Gombrowicz i nowoczesna komparatystyka, w: Miłosz i Miłosz, red. A. Fiut, A. Grabowski, Ł. Tischner, Kraków: Księgarnia Akademicka 2013, s. 897-908.
  • Ancilla philologiae, ancilla nationis? Komparatystyka a filologia narodowa, w: Przyszłość polonistyki. Koncepcje-rewizje-przemiany, red. A. Dziadek, K. Kłosiński, F. Mazurkiewicz, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2013, s. 227-242.
  • Eva Hoffman: Trauma, tajemnica, translacja, [w:] Różne głosy. Prace ofiarowane Stanislawowi Balbusowi na jubileusz siedemdziesięciolecia, red. D. Wojda, M. Heydel, A. Hejmej, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2013, s. 337-345.
  • Historia literatury, komparatystyka, przekład, „Ruch Literacki" 2012, nr 4-5, s. 423-432.
  • Mucha uwięziona w bursztynie. O Ameryce i wyobraźni Miłosza, „Przekładaniec" 2011, nr 4-5, s. 46-58.
  • ‘A Fly Trapped in Amber'. On Czesław Miłosz's America and His Imagination, transl. T.Bilczewski i A. Marczyk, „Przekładaniec: Between Miłosz and Miłosz" 2011, nr 25, s. 46-58.
  • Komparatystyka i egzystencja: intymność, polityka, przekład, w: Kultura w stanie przekładu. Translatologia — komparatystyka — transkulturowość, red. W. Bolecki i E. Kraskowska, Warszawa 2012, s. 56-70.
  • Komparatystyka i egzystencja, „Wielogłos" 2010, nr 1-2 (7-8), s. 54-67.
  • Transformation, Transfer, and Translation, w: Freedom, Equality, Liberty, red. C. Kościelniak, J. Makowski, Warszawa 2012, s. 33-55.
  • Transformacja, transfer, translacja, [w:] Równość, wolność, uniwersytet, red. C. Kościelniak i J. Makowski, Warszawa: Instytut Obywatelski 2011, s. 33-54.
  • Comparative Literature: Mental Cartography?, w: Private Encounters, Public Affairs. New Perspectives on Polish Culture, red. T. Trojanowska, A. Płaczkiewicz, A. Polakowska, O. Ponichtera, New York 2011.
  • The Effect of Translation: Palimpsest, Hybrid, and Afterlife, [w:] The Effect of Palimpsest, red. B. Shallcross, R. Nycz, Peter Lang, Frankfurt am Main, Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Oxford, Wien 2011, s. 261-278.